Važnost negovanja maternjeg jezika

Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog Vlade Republike Srbije saopštilo je da na Međunarodni dan maternjeg jezika želi da ukaže na važnost negovanja maternjeg jezika, kako većinskog naroda, tako i jezika nacionalnih manjina.

Srbija je, vođena idejom da posredstvom još jednog međunarodnopravnog akta, posvećenog zaštiti i unapređenju manjinskih jezika, doprinese očuvanju multikulturalizma i višejezičnosti u zemlji, ali i Evropi, pristupila 2006. godine Evropskoj povelji o regionalnim ili manjinskim jezicima Saveta Evrope.

Naša zemlja se ratifikacijom te povelje obavezala na to da štiti sve manjinske jezike koji se tradicionalno koriste na našoj teritoriji, i to u obrazovanju, medijima, upravnim i sudskim postupcima, ekonomskom, društvenom i kulturnom životu.

Svesna značaja obrazovanja na maternjem jeziku u kontekstu očuvanja jezika nacionalnih manjina, Srbija obezbeđuje, osim na srpskom jeziku, celokupno obrazovanje na maternjem jeziku na još osam jezika: albanskom, bosanskom, bugarskom, mađarskom, rusinskom, rumunskom, slovačkom i hrvatskom.

Osim toga, još osam jezika se izučava u okviru nastavnog predmeta Maternji jezik sa elementima nacionalne kulture: bunjevački, vlaški, makedonski, nemački, romski, slovenački, ukrajinski i češki jezik.

Oko 60.000 dece pohađa nastavu na manjinskim jezicima na svim nivoima obrazovanja, a pravo na informisanje na jeziku nacionalne manjine ostvaruje se putem štampanih i elektronskih medija.

Na manjinskim jezicima se izdaju novine, časopisi, publikacije, zbornici, a elektronski mediji emituju programe na jezicima nacionalnih manjina.

U Srbiji je u službenoj upotrebi, pored srpskog jezika, još 12 jezika nacionalnih manjina (albanski, bosanski, bugarski, bunjevački, mađarski, makedonski, rumunski, rusinski, slovački, hrvatski, crnogorski i češki) na celoj teritoriji 42 jedinice lokalne samouprave, osim toga vlaški i romski jezik su u službenoj upotrebi u pojedinim naseljenim mestima.

Generalna skupština Uneska je 1999. godine proglasila 21. februar za Međunarodni dan maternjeg jezika, kao sećanje na studente koji su na taj dan 1952. godine ubijeni u Daki u Istočnom Pakistanu jer su protestovali zbog toga što njihov maternji jezik nije proglašen za zvanični.

Unesko ukazuje na to da je jezička raznolikost sve ugroženija i da više od 40 odsto svetskog stanovništva nema pristup obrazovanju na jeziku koji govori ili razume.