Klub Ars nova je udruženje koje je osnovano 2001. godine sa osnovnom misijom da promoviše grad Valjevo, valjevski kraj i Zapadnu Srbiju, vrednosti i tradiciju našeg kraja, ali i sačuva sećanje na pojedince koji su obeležili naš kraj i koji su važni za našu istoriju. Na tragu te misije oni su u okviru svoje izdavačke delatnosti, objavili i predstavili javnosti okupljenoj u svečanoj Sali Valjevske gimnazije knjigu „Neško Nedić i Dragiša Vasiljević“ autora Milorada Gospavića, penzionisanog pukovnika.
Gospavić je u ovoj studiji ili monografiji, uzeo sebi u zadatak da opiše dvojicu ravnogorskih komandanata rodom iz Valjeva. Prvi je Neško Nedić, najpoznatiji valjevski ravnogorski komandant iz Drugog svetskog rata, a drugi je Dragiša Vasiljević, rodom iz istog kraja kao i Neško, koji je za vreme rata službovao u Bosni i poznat je po tome što je bio posednji Mihailovićev oficir u trenutku njegovog zarobljavanja marta 1946. godine kada je i ubijen od strane pripadnika OZNE.
Kako autor knjige otkriva, čitaoci će pre svega čuti istinu o dva izuzetno čestita oficira jugoslovenske vojske koji su do zadnjeg dana ostali verni svojoj zakletvi, kralju i komandantu.
„Život su dali za njih! Imali su oni prilika da se sklone, pobegnu, kao i mnogi drugi što su otišli, ali oni su ostali dosledni i tako su svoj život i skončali. Kada sam istraživao u vezi sa Dragišom Vasiljevićem, došao sam konačno do istine, koju je i istoričar dr Bojan Dimitrijević potvrdio, o tome kako je Draža uhapšen, kako je došlo do toga, kako je taj čin izgledao i da se neke priče dalje ne bi prepričavale ja sam to izneo u ovoj knjizi. Tokom istraživanja čuo sam 30, 40 raznoraznih, fantastičnih priča koje mogu da se pričaju uz kafu i rakiju, a koje veze sa istinom nemaju“, rekao je Gospavić i naglasio da je od velikog značaja da se ovi ljudi ne zaborave, kao i još puno stradalih, jer, kako reče, ono što se ne zapiše, to se zaboravi…
Tokom dugogodišnjeg istraživanja o dvojici komandanata, Gospavić je bio u prilici da upozna i Neškovog unuka, Miloša (sina Neškovog vanbračnog sina koji je živeo u Kragujevcu i radio kao inžinjer u Zastavi) i da ga odvede u Lelić, rodni kraj. Upoznao je i Dragišinog sina u Sarajevu, neposredno pre rata (umro 2006. godine).
Osim autora knjige, na promociji je govorio i istoričar dr Bojan Dimitrijević sa Instituta za savremenu istoriju, koji je napisao i recenziju Gospavićeve knjige. Kako je konstatovao Neško Nedić i Dragiša Vasiljević oslikavaju jedan tipičan oficirski put u vremenu rata.
„Neško se borio i protiv okupatora, bio čak i utamničen i zarobljen u Barskom logoru godinu dana pa je pobegao zahvaljujući ilegalnoj organizaciji, a zatim se borio i protiv Ljotićevih dobrovoljaca, i protiv Nemaca, i protiv Partizana na kraju rata u bosanskoj golgoti kada su snage Jugoslovenske vojske otadžbine prešle u Bosnu u želji da se izvuku iz smrtonosnog zagrljaja Partizana, i protiv ustaša na prostoru Posavine. On je jedna netipična figura ravnogorskog pokreta. Kad ga vidite, deluje moderno, današnje, čovek koji nije imao bradu, uvek imao propisno odelo, čija je vojska uvek bila propisno formirana, organizovana i tako je bio prepoznatljiv u ravnogorskim redovima, iako je relativno kao mlad stupio u pokret otpora kao poručnik, ali sa Višom školom Vojne akademije, jedan od najboljih Mihailovićevih komandanata! Vasiljević je poznat po toj sudbini da je zavšio sa generalom Mihailovićem, bio ubijen u toj akciji Ozne i mislim da je dobro da se danas, posle toliko godina, setimo tih ljudi koji su ostali verni svojoj oficirskoj zakletvi, kralju i otadžbini i borili se protiv svih neprijatelja tadašnje Jugoslavije odnosno srpskog naroda“, poručio je dr Dimitrijević.
B. M.
Be First to Comment