“DIVČIBARE IZMEĐU MITA I STVARNOSTI” – KNJIGA KOJA OTKRIVA LEGENDE KOJE BACAJU NOVO SVETLO NA VALJEVSKU PLANINU

Neobičan kolaž legendi, pesama, ilustracija, istorijskih činjenica i objašnjenja toponima o planini nadomak Valjeva, a sa kojima valjevska, ali ni šira javnost do sada nije imala prilike da se upozna, nedavno je uobličen i prezentovan u knjizi „Divčibare između mita i stvarnosti” čiji su autori Marinko Lugonja, Zoran Mujbegović i Vladimir Blagojević. Kako otkriva jedan od autora Marinko Lugonja, knjiga je proizvod osmomesečnog istraživanja i predstavlja svojevrsnu sintezu i nadogradnju postojećih sadržaja i naučnih radova na temu Divčibara, ali i pitko i popularno štivo za sve generacije, sa posebnim akcentom na Divčibarsku legendu.

“To su svedočanstva i domaštavanja koja se oslanjaju na istorijske zapise, arheološka istraživanja i narodna verovanja. Ovo je jedinstvena priča o divčibarskoj vili Razvigori koja svojim božanskim dahom budi proleće, novi život i donosi zdravlje toplim vetrovima. Ljubav između vile i Andrijaša, brata kraljevića Marka i vladara utvrđenog grada Bele stene podno Krčmara, ostavila je svoje tragove u vilinim izvorima, vidikovcima, uključujući i Markovu stolicu na Vidraku, na prelepim poljima belog narcisa i zavetnog drveta ljubavi na Crnom vrhu. Tu su i priče o nastanku imena Divčibara, ali i pomen slavnim pobedama tada kralja Dušana na golubačkom polju pod Kraljevim stolom”, otkriva Lugonja i dodaje da se na adresi divcibarskavila.com može besplatno preuzeti sadržaj ove knjige i saznati svi detalji legende.

“Naša dosadašnja iskustava u kreiranju turističkih i nacionalnih sadržaja olakšala su nam uobličavanje legende u jednu utemeljenu i atraktivnu priču koja će obradovati mnoge Valjevce. Gradska uprava grada Valjeva i Turistička organizacija Valjeva podržale su istraživanja i kreativni koncept koji bi obogatio sliku ne samo o prirodnim i turističkim potencijalima, već i razvoju Divčibara kao podneblja sa jedinstvenim kulturno–istorijskim nasleđem na mapi Srbije”, poručuje Marinko Lugonja.

“U ovoj knjizi, koja nije naučni dokument, ali koja se oslanja na raspoložive podatke i koja zasigurno ima propuste koje će budući autori i entuzijasti ispraviti, zabeležili smo i objasnili, gde god je moguće, starinu mnogih maljenskih i divčibarskih toponima i obnovili sećanje na njihovo izvorište i mitove koji ih prožimaju”, objašnjava jedan od autora Zoran Mujbegović i otkriva zanimljive detalje o naizgled pitomim i ravnodušnim vrhovima Maljena.

“Maljenom su vladali ugarski (mađarski), austrijski, bugarski, otomanski, nemački i srpski vladari, a područje je često bilo granica ne samo Panonskog mora i obala, već i linija fronta mnogih imperija i vojski. Vladari su se smenjivali, a na prostoru Maljena ostajali su tragovi njihovog prisustva i bitaka. Rimljani su ostavili Lastvu i temelje tvrđave Bela stena, Ugari i Austrijanci Stražare, Nemanjići Manastiricu i Kraljev sto, Mrnhjavčevići selo Krčmar, Markove izvore, doseljenici Nikšićko polje, Kosjerić, Uskokovine… Želja nam je da ovi zapisi pomognu očuvanju lepota valjevskih planina, budu svojevrsni zavet i oslonac novih saznanja budućim generacijama, kao što su nama to bili raniji autori”, poručuje Mujbegović.

Sve izneto navodi na zaključak da su Divčibare retka planina koja ima svoju autentičnu legendu, mitologiju, a naši sagovorinici smatraju da je to nešto što treba prikazati široj javnosti i nešto što će biti dobra osnova za dalji turistički razvoj planine. Mnoge skrivene ili bar do sada nedovoljno poznate detalje burne prošlosti ove valjevske lepotice, autori knjige izneli su na svetlo dana.

“Nisu toliko skriveni koliko su zaboravljeni i potisnuti svakodnevnicom. Imamo veliku sreću što su nam preci ostavili neprocenjivo istorijsko nasleđe kao uporište za ovu priču. Legenda o Divčibarskoj vili je i nesvakidašnja saga o večnoj bitki između dobra i zla, i o neprolaznoj lepoti ove valjevske planine”, ocenjuje Vladimir Blagojević, jedan od autora, a kao član Gradskog veća zadužen za razvoj Divčibara, daje i odgovor kako sačuvati ono što planini daje smisao i čini je privlačnom i generacijama koje dolaze.

“Posle mnogo godina Divčibare je u fokusu kao razvojna tačka Srbije i od relativno urbano i turistički zapuštenog prostora počinje da se formira u budući turistički centar. On se već mnogo razlikuje od svega što smo se navikli u prethodnih nekoliko decenija. U predhodnom periodu uglavnom smo se bavili onim najtežim, najskupljim – komunalnom infrastrukturom i strategijom urbanizacije. Sada gradska uprava čini napore da pomogne zainteresovanim meštanima, turističkim radnicima i preduzetnicima da razviju turističku infrastrukturu Divčibara i ostvare neophodan profit ne urušavajući osnovnu vrednost podneblja. Legenda o Divčibarskoj vili će u mnogo čemu usmeriti budući razvoj turizma na Maljenu. Možemo sa ponosom reći da smo jedna od retkih destinacija u regionu koja za svoj razvoj ima utemeljenje u svom geografskom i istorijskom nasleđu. Šetališta, turističke atrakcije i toponimi koji podhranjuju nasleđe daće jasan okvir i viziju za razvoj turističkih sadržaja. Od strateškog značaja za razvoj Divčibara kao turističkog mesta je da se razvije svest o važnosti Bele stene, Dušanovih podviga, kraljevića Marka, Andrijaša, proklete Morane i u konačnom vile Razvigore kao nosioca identiteta ovog prostora. Oni će ga obogatiti i sačuvati zauvek”, smatra Blagojević.

B. M.